امامزاده علی بن هادیزیارتگاهی در غرب بافت تاریخی شهر موصل در کشور عراق قرار دارد که به امامزاده علی، فرزند امام هادی (علیه‌السّلام) منسوب است، در حالی‌که علمای انساب برای امام هادی (علیه‌السّلام) فرزندی به نام علی ثبت نکرده‌اند و احتمالات مختلفی برای مدفون در این زیارتگاه داده‌اند. ۱ - موقعیت جغرافیاییزیارتگاه، در محله «باب سنجار»، در غرب بافت تاریخی شهر موصل، انتهای خیابان نینوا قرار دارد. ۲ - توصیف بناساختمان زیارتگاه، بنایی ساده و مربع‌شکل است و بالای آن، گنبد مخروطی به قطر ۵/ ۱ متر و ارتفاع نزدیک به ۵/ ۲ متر دارد. بنای اصلی بقعه را بدرالدین لؤلؤ اتابکی، از حاکمان موصل، ساخته است. روی این قبر، صندوقچه سنگی بسیار نفیس و کهنی وجود دارد که در کتیبه موجود بر آن، از صاحب قبر، با نام «علی بن امام علی هادی» (علیه‌السّلام) یاد شده است. [۱]
اکرم محمد یحیی، الاکتشافات الاثریة الجدیدة لاقدم المساجد الاسلامیة فی مدینة الموصل، ص۱۶۱.
[۲]
اکرم محمد یحیی، الاکتشافات الاثریة الجدیدة لاقدم المساجد الاسلامیة فی مدینة الموصل، ص۱۶۷.
متن کتیبه، چنین است: «هذا ضریح مولانا علی بن الامام علی الهادی بن الامام محمد الجواد بن الامام الرضا و تنتهی السلسة الی سیدنا ومولانا امام المتقین و سید الوصیین علی بن ابی‌طالب صلوات‌الله علیهم اجمعین الطیبین الطاهرین.»۳ - احتمالات درباره شخص مدفونعلمای انساب و مورخان، فرزندی به نام علی، برای امام هادی (علیه‌السّلام) ثبت ننموده‌اند، از این‌رو درباره شخص مدفون در بقعه، دو احتمال بیان شده است، ابتدا اینکه شاید این مرقد متعلق به یکی از اولیای خدا باشد که بعدها نسبش مخفی مانده است یا متعلق به یکی از نوادگان جعفر بن امام هادی (علیه‌السّلام) باشد که برخی از آنان، در موصل و بغداد، سکونت داشته‌اند. [۳]
حسنی، عادل، دلیل العتبات والمراقد فی العراق، ص۱۹۸.
شاید نیز وی، علی بن محمد بن امام هادی (علیه‌السّلام) باشد که نسب بسیاری از سادات آل بعاج، مقیم در عراق و خوزستان، به او منتهی می‌شود. [۴]
حرزالدین، محمد، مراقد المعارف، ج۲، ص۲۶۲.
۴ - پانویس
۵ - منبعزیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، برگرفته از مقاله «مزار امامزاده علی بن امام هادی (ع)»، ج۲، ص۳۷۷. |